ДОИМИЙ УЙҚУ КЕЛИШИ НОРМАМИ?

ДОИМИЙ УЙҚУ КЕЛИШИ НОРМАМИ?

Инсон организми кундузи тетик бўлиши ва кечаси ухлаши керак. Соғлом кечки уйқу куч тўплаш учун мухим. Айрим пайтларда инсон организмининг бутун кун давомида уйқучанлик холати кузатилади ва бу холат норма хисобланади.
Уйқучанлик холатининг тез-тез такрорланиши ва доимий тусга ўтиши инсон организми ишидаги муаммоларнинг белгиси бўлиши ва жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин.

Доимий уйқучанлик иккита ёқимсиз ва хавфли характеристикага эга:

•    Хаёт сифатини хавфли даражада пасайишига олиб келади: уйқучанлик холатидаги эътиборсизлик авария ва шикастланишларга сабаб бўлади, иш унумдорлиги пасаяди, кайфият бузилади, энергетик позитив тонус камаяди.
•    Хаётий мухим аъзолар фаолиятини бузилганини билдиради: уйқусизлик ва уйқу бузилишини бошқа турлари қаторида физиологик касалликлар ва нерв тизими патологиясидан дарак беради, депрессияни англатади.

Тетик кайфият ва фаол холатни қайтариш учун нима сабабдан уйқучанлик холати ривожланганини аниқлаш ва уни йўқотишни талаб этади.

Доимий уйқучанлик нормал холатми?
Қуйидаги холатларда доимий уйқучанлик соғлом организмларда хам кузатилади:
•    Ўта иссиқ, булутли ёки ёмғирлик кунларда;
•    Хавоси дам ва кам ёритиладиган хоналарда;
•    Аёлларда хайз циклини айрим кунларида ва хомиладорликда.

Қолган вазиятларда тинмай кундузи уйқу келиши сабабини маълум бир махсус диагностик усуллар ёрдамида аниқлаш керак бўлади.

Нима сабабдан доимо уйқу келаверади?
Бу саволга жавобни умумлаштирилган холда қуйидаги гурухларга бўлган холда сабабини келтириш мумкин:
•    Уйқуни бузилиши (кечаси ухламаслик, кечки апное-нафасни тўхтаб қолиши);
•    Нарколепсия (Желино касаллиги) – кам учрайдиган касаллик бўлиб, бирданига кузатиладиган уйқу хуружлари билан характерланади;
•    Мавсумий аффектив бузилишлар - (куз-қиш мавсумида куннинг ёруғ даври қисқариши хисобига яхши кайфият гормони-серотонинни камайиши ва уйқу гормони – мелотонинни ортиши билан тушунтирилади;
•    Соматик касалликлар – қадимгилар айтганидек «касаллик уйқу ёрдамида тузалади» ибораси каби, организм мажбурий уйқу талаб қилади.

© www.gepamed.uz