ДОРИ ВОСИТАЛАРИНИ ЎЗ ВАҚТИДА ИЧМАСЛИК ОРГАНИЗМГА ҚАНДАЙ ТАЪСИР ЭТАДИ.

ДОРИ ВОСИТАЛАРИНИ ЎЗ ВАҚТИДА ИЧМАСЛИК ОРГАНИЗМГА ҚАНДАЙ ТАЪСИР ЭТАДИ.

Организмнинг хар бир хужайраси вақт ўтишини, кун ва туннинг алмашиниб туришини сезиб туради. Инсониятнинг кундалик режими хронологик томонидан белгилаб берилган, яъни фаоллик даври, дам олиш даври, овқат ейиш даври ва дори воситаларини қабул қилишнинг ўз белгиланган вақти бор.  
 
Кун давомида организмнинг дори воситаларига ва уларнинг дозаларига сезгирлиги хар хил бўлади. Доимий равишда ушбу дори препаратларини сўрилиши, организмда тарқалиши ва чиқарилиши интенсивлиги ўзгариб туради.

Шунинг учун белгиланган дори воситаларини қаътий тартибда врач кўрсатмаси ёки дори воситаси билан бериладиган йўриқнома қоидаларига амал қилган холда ичиш керак. Бу қоидаларга амал қилмаслик, кўрсатилган вақтда ва ичиш мумкин бўлган суюқлик билан ичмаслик кутилган натижани бермайди. Овқатланишдан бир соат илгари деб ёзилган пайтда, кўпчилик пациентлар овқатда ярим соат илгари ёки бевосита овқат махалида қабул қилади. Кечки пайт дейилган дорилар эрталаб ёки кундузи ичилади. Булар хаммаси нотўғри хисобланиб, дориларни ўз вақтида ичиш катта ахамият касб қилади. Масалан: Кобавит препарати тиббиётда жигар хужайраларини тиклаш, қон кўпайтириш ва ошқозон яраларига қарши қўлланилиб, овқат истеъмол қилишдан 1,5-2 соат илгари буюрилади. Бу давр хам жигар, хам ошқозон учун тинч, дори воситаларига сезгир давр хисобланиб, шу пайтда ичилган препаратнинг фойдали таъсири юқори бўлади. Бу препаратни овқат ейишдан 0,5 соат илгари ёки бевосита овқатланиш пайтида қабул қилинганда кўзланган эффектнинг ярмини хам олинмайди.


Маълум бир дорининг ўзи куннинг хар хил пайтида турлича таъсир этади. Мисол учун, амфетамин препаратини каламушларга таъсири ўрганилаётганда: бу дори препаратини кеч соат 24-00 да берилганда каламушларнинг 78% халок бўлади. Худди шу дорини эрталаб 6-00 да берилганда эса бу кўрсаткич бор йўғи 6% ни ташкил этади. Бунинг сабаби каламушлар жигарининг суткалик ритми, яъни амфетамин кечки пайт тезлик билан метаболизмга учраса, эрталаб бу жараён анча секин кечади.

Дори препаратларни тавсия этилаётганда аъзоларнинг суткадаги энг фаол даврини инобатга олиш керак. Чунки бу ушбу дориларни дозасини камайтиришга, доривор эффектини кучайтиришга ва ножўя таъсирларини камайишига замин яратади.

Дориларни буюраётганда уларнинг таркибига кирувчи компонентларни организмда хам синтезланишини хисобга олиш зарур. Шунда ушбу моддалар организмга энг керак бўлган вақтда тушиши таъминланади. Масалан меъда ости бези ферментлари овқат махалида ичилади.

Инсоннинг кун давомидаги биоритми дори воситаларини қабул қилишни оптимал вақтларини белгилаб беради. Яъни соғлом ва бемор одамларнинг биоритмлари бир-биридан фарқ қилади. Шу сабабли дори препаратларини қабул қилишнинг ягона қоидалари мавжуд эмас. Индивидуал биоритмни хисобга олган холда дори воситаларини қабул қилиш графигини даволовчи врач белгилайди.

Кайси дори препаратлари гурухини қай махалда ичиш кераклиги хақидаги батафсил маълумот кейинги мақолаларда берилади.


© https://t.me/gepamed_ultra