Коғоноқ сувлари камлиги 5,5 фоизгача частотада учрайди. У фетоплацентар етишмовчилик натижасида ривожланиб сурункали хомила гипоксияси ва хомилани нормал ривожланишини секинлашувига олиб келади.
Коғоноқ сувларини қай даражада камлилига кўра 2 хил тури фарқланади: 1. ўртача миқдордаги камсувлилик; 2. ўта камсувлилик.
Диагностика.
Камсувлилик ташхиси ультратовуш текшируви ёрдамида қоғоноқ сувлари миқдорини аниқлаш ва амниотик суюқлик индекси (ИАЖ) ни аниқлаш орқали бахоланади. ИАЖ кўрсаткичи 5-8 см бўлса сув миқдори нормал хисобланади, 2-5 оралиғида бўлса ўртача камсувлилик деб, 2 см дан кам бўлса ўта камсувлилик деб юритилади.
Камсувлиликнинг хомиладорлар ёшига боғлиқлиги бўлмайди, у биринчи ва навбатдаги хомиладорликларда хам бир хил частотада учраши мумкин. 50% хомиладорларда қоғоноқ сувлари камлиги хомиладорликни тушиш хавфи билан кечади. 30% хомиладорларни анамнезида эса инфекцион-яллиғланишли жараёнлар кузатилган бўлади.
Ўта камсувлиликда болани эрта туғиш холатлари одатдагидан 2 марта кўпроқ учрайди. Хомиладорлик охиригача етказиб борилган тақдирда хам 80% хомиладорларда туғруқ кучларининг камлиги кузатилади.
Ўта камсувлиликда оддий туғруқдагиларга нисбатан боланинг ўткир гипоксия билан туғилиш холлари 20% кўп учрайди. Хомиланинг ўлик туғилиши частотаси хам кам эмас. Шунинг учун бундай холларда 40-50% хомиладорлар кесарча кесиш орқали туғдирилади.
Ўртача камсувлилик билан туғилган чақалоқарнинг 20% ида турли даражадаги гипотрофия (хомилани етарли ривожланмаслиги) белгилари кузатилади. Ўта камсувлиликда эса бу кўрсаткич 75% ни ташкил этиб, айрим холларда болаларда асфиксия, қоғоноқ сувларини хўплаб олиш холатлари аниқланади.
Айтиб ўтганимиздек ультратовушли текширув орқали камсувлилик даражаси ва боланинг қай даражада ўсишдан қолаётганлиги даражаси аниқланади. Ультратовушли доплерометрия оркали эса киндик артерияларидаги, хомиланинг ўрта мия артериясидаги ва хомиладор аёлнинг иккала бачадон артерияларидаги қон айланиши тезлиги ўлчанади. Камсувлилик аниқланган 70% хомиладорларда гемодинамика кўрсаткичларини нормадан оғишини кўриш мумкин.
Даволаш.
Камсувлилик кузатилган хомиладор аёлларга комплекс даво чоралари белгиланиб, улар бачадон ва йўлдош орасидаги қон айланишини тиклашга, йўлдошдаги метаболик жараёнларни ва она-йўлдош-хомила тизимидаги газлар алмашинувини тиклашга қаратилади. Шуниггдек хоиладор аёлнинг асосий касалликлари хам даволаниб, хар 7-10 кунда назорат учун динамик ультратовушли текширув, хар 3 кунда бир марта доплерометрик текширув ўтказиш тавсия этилади.
Патогенетик даволаш фонида 1-2 даражали гипотрофияли болаларда 34-35 хафтага келиб, қоғоноқ сувларини кўпайишини, хомила вазнини ва гемодинамик кўрсаткичларни нормаллашувини кузатиш мумкин. Бу эса хомиладорликни иложи борича охиригача чўзиш (етказиб олиш) имконини беради. Агарда доплерометрик кўрсаткичларни нормаллашуви тугул, аксинча манфий томонга ўзгарса техкор равишда кесар кесиш ўтказилиши мумкин.
Кучли камсувлилик ёки умуман қоғоноқ сувларини йўқлиги билан келган 36 хафталик хомиладор аёлларда даво чоралари кеч бошлангани учун кўзланган эффект олиниши қийин бўлади ва бу холатлар кесар кесишга кўрсатма бўла олади.
Шундай қилиб, булажак чақалоқнинг соғлиги камсувлилик даражаси, гипотрофия холатининг ривожланиш даражаси, хомила муддати, ўтказилган даво чораларини эффективлиги ва танланган боланинг туғдириш усулига боғлиқ бўлади.
© https://t.me/gepamed_ultra
