АНЕМИЯ ХАҚИДА ЁКИ ҚОН НИМА УЧУН ҚИЗИЛ РАНГДА?

АНЕМИЯ ХАҚИДА ЁКИ ҚОН НИМА УЧУН ҚИЗИЛ РАНГДА?

"Гемоглобин" сўзи кўпчиликка, хатто тиббиётдан хабардор бўлмаган инсонлар учун хам таниш. Негаки анемия энг кўп тарқалган патологик холат хисобланади. Анемия билан ер шарининг 30% ахолиси азият чекади. Анемия сўзи асл таржимаси қон йўқ маъносини англатади (грекча ἀν- инкор этувчи қўшимча ва αἷμα - «қон» сўзидан олинган). Лекин тиббиётда камқонлик айнан анемия термини билан юритилади (гипоемия ўрнига).


Нормада қон яратилиши суяк кўмигида кетади. Барча қон хужайралари «ўқ» хужайраларидан келиб чиқиб, бўлиниш жараёнила улар 5 та турдаги қон хужайрасига айланади: эритроцит, тромбоцит, лимфоцит, моноцит и гранулоцит. Уларнинг ичида эритроцитлар энг кўп бўлиб, бир дақиқада 150 млн та хосил бўлади. Эритроцитларнинг яшаш давомийлиги 90-120 кун бўлиб, қари эритроцитлар талоқда парчаланади. Эритроцитларнинг қизил ранги улардаги гемоглобин хисобига амалга ошади. Айнан шу гемоглобин ўпкадан ички аъзолар ва тўқималарга кислородни етказиб бериб, улардаги карбонат ангидридни ўпкага қайтариб олиб келади. Тузилиши жихатидан гемоглобин 4 та оқсил занжири ва гем (яъни темир)дан таркиб топган.

Гемоглобин хам суяк кўмигида синтезланиб, эритроцит ўлгандан кейин бўшаган гемоглобин билирубинга айланади ва организмдан ўт орқали чикариб юборилади. Нормада гемоглобин миқдори катта ёшдаги одамларда эркаклар учун  125-160 г/л ни, аёллар учун 115-140 г/л ни ташкил этади. Гемоглобин миқдорининг эркакларда 125 дан, аёлларда 115 дан пасайиб кетишига анемия дейилади. Оғирлик даражасига кўра анемиянинг учта тури фарқланади: енгил (гемоглобин 90г/л гача), ўртача оғир (гемоглобин 90-60 г/л) ва оғир тур (гемоглобин 60 г/л дан паст бўлади).

Эритроцитнинг гемоглобин билан тўйиниш даражаси ранг кўрсаткичи (РК) деб аталиб нормада у 086-1,1 га тенг. Айнан ранг кўрсаткичи даражасига кўра анемиянинг 3 та гурухи фарқланади.
1. Гипохром анемия  РК < 0,86  (темиртанқис анемия, талассемия)
2. Нормохром анемия РК = 0,86—1,1. гемолитик анемии (эритроцитларнинг ўлиши хосил бўлишидан юқори бўлади); постгеморрагик (қон йўқотиш натижасида); неопластик ва апластик (суяк кўмиги патологияси натижасида);
3. Гиперхром анемия РК > 1,1. витамин B12-танқис анемия; фолиев танқис анемия; миелодиспластик синдром.

© https://t.me/gepamed_ultra 



сўзи кўпчиликка, хатто тиббиётдан хабардор бўлмаган инсонлар учун хам таниш. Негаки анемия энг кўп тарқалган патологик холат хисобланади. Анемия билан ер шарининг 30% ахолиси азият чекади. Анемия сўзи асл таржимаси қон йўқ маъносини англатади (грекча ἀν- ...">