УЛЬТРАТОВУШЛИ ТЕКШИРУВ ЗАРАРЛИМИ?

УЛЬТРАТОВУШЛИ ТЕКШИРУВ ЗАРАРЛИМИ?

Тиббиётда қўлланиладиган ультратовуш диагностикаси, унинг организмга хавфли таъсири борми, қачон ультратовушли текшириш мумкин эмас каби саволларга жавоб беришдан илгари ультратовуш хақида қисқача маълумот берамиз.

Ультратовуш – бу частотаси 20000 герцдан 1 ГГц гача бўлган  товуш тўлқинлари бўлиб, тиббий диагностик мақсадда 1 мГц дан 25 мГц гача бўлган диапазондаги ультратовуш тўлқинлари фойдаланади. Ундан юқори частотадаги тўлқинлар тўқималарга чуқур кириб бора олмагани, пастроқ тўлқинлар эса етарли даражадаги сифатли тасвир бера олмагани учун диагностика мақсадларида қўлланилмайди.


Ультратовушнинг биологик тўқималарга 3 хил таъсири этади: механик, термик, физик-химик.
1. Механик таъсир – ультратовушнинг тўқималарга ўзига хос массажи билан характерланиб, бунда моддалар алмашинувини бирмунча яхшиланиши кузатилади.
2. Термик таъсири - тўқималар хароратининг ўндан бир (1/10) градусга ортиши биологик объектларнинг хаёти фаолиятини кучайтиради.
3. Физик-химик таъсири – товуш таъсир этган сохадаги тўқиманинг рН-мухитини ўзгариши, улардаги юқоримолекуляр бойламларнинг парчаланишидан иборат. Замонавий аппаратларда ультратовуш энергияси интенсивлигининг камлиги ионловчи эффектга олиб келмайди. Хозиргача ультратовушнинг давомли таъсир этиши натижасида йиғилиб бориш (кумуляция) эффекти кузатилмаган.

Санаб ўтилган ультратовушнинг хусусиятларидан унинг организмга нафақат зарарли таъсири йўқлиги, балки даволовчи эффекти мавжудлиги сабабли физиотерапевтик муолажалар (масалан ультразвук билан даволаш) сифатида қўлланилишидан хам билишимиз мумкин.



Кўпчилик инсонлар айниқса хомиладор аёллар ультратовушли текшириш хомиласи учун зарарлими деган ўринли савол беради
. Хозирга қадар УЗИ текширувининг организмга салбий таъсири хақида исботланган далиллар йўқ.
Ультратовушли текшириш пайтида текширилувчи организмга бор йўғи 1 фоизгина тўлқин кириб боради, қолган 99% и эса қайтарилади.
Ультратовуш тўлқинлари билан айниқса ўзига хос барьер вазифасини ўтовчи тери қопламалари кўпроқ тўқнаш келади. Аммо хозиргача айнан УЗИ таъсирида ривожланган экзема, дерматит ёки пигментациясини бузилиши каби тери касалликлари қайд қилинмаган.  

Хомиладорларга келсак, бу даврда улар камида 3 маротаба УЗИ текширувидан ўтишлари лозимлиги Соғлиқни Сақлаш Вазирлиги томонидан белгилаб қўйилган.

Шундай қилиб, ультратовушли тўлқинлар бу номи хам айтиб тургани каби оддий тўлқинлар бўлиб, қанча маротаба кўп ва узоқ вақт таъсир тишига қарамай уларнинг организмда тўпланиб қолиш (кумуляция) эффекти йўқ. Узи текшируви зарари хақида айтилган барча сафсаталар – афсона хисобланади.
Бир сўз билан айтганда ультратовушли текширув диагностикасининг инсон организмига зарари йўқ.

Шу ўринда айтиб ўтиш лозимки ультратовушли текширув учун бирозгина қарши кўрсатмалар мавжуд, улар:
1. Пиодермия (терининг йирингли хасталиклари);
2. Текширилувчи аъзо ёки тўқима сохасида очиқ жарохатлар ёки оқма яраларнинг мавжудлиги;
3. Ультратовушли текширишда қўлланадиган контакт гелига нисбатан бўлган индивидуал аллергик холат.

© https://t.me/gepamed_ultra