Инсоннинг одатлари алохида олиб қаралганда сезилмаслиги мумкин. Аммо уларни бирлаштирганда иш фаолиятини махсулдорлигига тузуккина салбий таъсир этишини кўриш мумкин. Шундай экан бажараётган ишингизда барака бўлишини истасангиз қуйида келтириб ўтиладиган кўникмалардан узоқроқ бўлишингиз тавсия этилади.

1. Интернетда ўтириш
Бирор бир ишга диққат эътиборни жамлаб, астойдил ишлаш учун ўртача 15 дақиқа кетади. Агар биз ишдан алахсиб янгиликлар хақида билмоқчи бўлиб, ижтимоий тармоқларга кирадиган бўлсак яна камида 15 дақиқа бой берилди деяверинг. Биз қанчалик хаёлимизни кўп чалғитадиган бўлсак, мехнат махсулдорлиги шунчалик пастлайверади.

2. Перфекционистликка интилиш
Бирор бир ишни бошлашдан илгари кўпчилик ўйлаб қўйган фикрлари етарли эмасдек, идеалдан анча узоқроқдек туюлаверади. Аммо хеч бир ишни бошламасдан туриб ғояларни амалга ошишини, фикрларни тўла шаклланишини таъминлаб бўлмайди. Ёзувчи Джоди Пиколт айтганидек: «Қоралаган сахифага жило бериш мумкин, оппоқ қоғозга эса иложиси йўқ».

3. Мажлисларга бориш
Турли мажлисбозликар иш вақтининг кўп қисмини «ўғирлайди». Иложи борича мажлислардан қочишга харакат қилинг. Агарда хақиқатда бирор бир мухим масала кўриладиган бўлса, хаммани белгиланган графикка амал қилишингизни огохлантириб қўйинг.

4. Хатларга уларни келиши биланоқ жавоб қайтариш
Электрон манзилингизни сизни хаёлингизни бўлмайдиган қилиб созланг. Электрон яшикни куннинг маълум бир кунида текширишга одатланинг. Мухим мижозларингиз хати учун эса алохида эслатмаларни созланг.  

5. Эрталаб мудраб олиш
Уйқу бир нечта циклларга бўлиниб, охирги цикл бизни уйғонгандан кейин тетик ва фаол бўлишимизни таъминлайди. Айрим пайтларда биз уйқуга тўйиб будильникдан эртароқ уйғонамиз. Бундай пайтларда яна қайта ухлашга харакат қилсак тетиклик хисси йўқолиб, чарчаган холда уйғонишимиз мумкин. Бу «тормозланган» холат эса бир неча соатларга чўзилиши мумкин. Шунинг учун қанчалик «эзилиб» уйғонишингиздан қатъий назар иш кунини баракали кечиши учун дархол ўриндан туришингизни тавсия этамиз.  

6. Бир нечта ишни бирданига бошлаш
Стэнфорд университети текширувчилари хулосасига қараганда бир нечта ишни бирданига бошлаб олиш, диққат-эътиборни жамлашга халақит беради. Тўғри бош мия бир пайтнинг ўзида қатор вазифаларни бажариши мумкин. Аммо уларнинг сифатини кўнгилдагидек бўлишига кафолат бериш мушкул.

7. Мураккаб ишларни кейинга қолдириш
Инсоннинг жисмоний энергияси қанчалик кўп бўлмасин, рухий энергияси чекланган хисобланади. Бу энергияни сарфлаб ташлаш мухим қарорларни қабул қилишга ва иш махсулдорлигига салбий таъсир этади. Буни чарчаш деб аталади. Мураккаб ишларни кечки пайтга – организмни рухий кучсизланган пайтга қолдириш нотўғри хисобланади. Уларни эрталабдан бош миянинг тетиклиги пайтида амалга ошириш хам рухий, хам жисмоний жихатидан камроқ энергия сарфланишига сабаб бўлади.

8. Ётиш олдидан электрон қурилмалардан фойдаланиш
Кўк чироқ уйқу сифати ва кайфиятга таъсир этади. Кўзнинг тўр пардасига тушиб у уйқу чақирадиган мелатонин гормонини синтезланишини тормозлайди ва инсонни тетиклантиради. Эрталаб ва кундузи қуёш нурида бу кўк чироқнинг концентрацияси юқори бўлади. Куннинг иккинчи ярмида эса у пасая бориб организмда мелатонин ажрала бошлайди ва уйқуга тортади. Электрон қурилмалар: ноутбук, планшет ва смартфонлар айнан кўк нур тарқатади. Бу холат уйқуни қочишига ва ухлаганда хам сифатини бузилишига сабаб бўлади.

9. Кўп ширинлик ейиш
Глюкоза организмни диққатини бир жойга йиғишга ёрдам беради. Унинг камайиши инсонни чарчаган, бўшашган холатга олиб келади. Текшириш натижаларига қараганда инсон ўзини яхши хис қилиши учун 25 грамм глюкоза кифоя экан. Бу миқдор кўплаб махсулотларда етарли аммо таъсир эффектнинг қанча вақтгача давом этиши хар хил. Масалан, ширинлик ва газли ичимликлардан сўнг тетиклик хисси 20 дақиқагача чўзилади. Мураккаб углеводлар тутган сули ёрмаси ва қўнғир гуручлардан эса энергия аста-секин ажралади ва организмни узоқ вақт фаол холда ушлаб туради.

© www.gepamed.uz