УЙҚУ ПАЙТИДА КУЗАТИЛАДИГАН 7 АЖОЙИБ ХОЛАТ.

УЙҚУ ПАЙТИДА КУЗАТИЛАДИГАН 7 АЖОЙИБ ХОЛАТ.

Ухлаётган пайтда биз деярли ташқи дунёдан узилиб қоламиз, аммо миямиз ишлашда давом этади.

1.    Биз бир нечта уйқу циклларини бошдан кечирамиз


Организм аввал секин тўлқинли уйқунинг биринчи босқичидан ўтади. Биз мудраймиз аммо барибир ташқи мухит ходисаларидан қисман бўлсада хабардор бўламиз. Иккинчи ва учинчи босқичлардан сўнг тез уйку фазаси бошланади. Бу фазада инсон туш кўради. Тўлиқ цикл 90-120 дақиқани ташкил қилиб, тун давомида 4-5 марта такрорланиши мумкин.

2.    Бош мия чиқиндилардан тозаланади.

Текшириш натижаларига кўра ухлаш вақтида чиқиндиларни йўқ қилиш тизими фаоллашади. Бош мияда орқа мия суюқлиги харакати тезлашади ва шу орқали мия токсик моддалардан тозаланади. Альцгеймер ва деменция касалликларига олиб келиши мумкин бўлган бир кун давомида тўпланган молекуляр чиқиндилар йўқ қилинади.

3.    Янги маълумотлар хотирада сақланади.

Уйқу пайтида бош мия кун давомида олинган янги маълумотларни қисқа муддатли хотирадан узоқ муддатли хотирага ўтказиб сақлайди. Шунинг учун тўлақонли уйқу ўқиш  ва илм олиш жараёнида жуда мухим хисобланади. Сиз имтихонга тайёрланаётган бўлсангиз туни билан мутоала қилиб чиқмасдан кераклигича тўйиб ухлаш хам тавсия қилинади.

4.    Уйқу пайтида биз ҳаракат қилиш қобилиятини йўқотамиз.
Тез уйқу фазасида бош мия харакат учун жавоб берадиган нейронларни ўчиради. Ушбу вақтинчалик физиологик фалажлик бизнинг хавфсизлигимиз учун зарур ва шунинг учун туш кўраётган пайтидаги харакатлар: юриш, тепиш ва бошқалар бажарилмайди. Одатда бу ҳолат ўртача 20 дақиқа давом этади.

5.    Бош мия энергия захираларини тўлдиради.

Умуман олганда организмни ва айниқса мияни тўғри ишлаши учун етарли миқдорда уйқу керак. Бу нима учун тўйиб ухламаётганимизда ортиқча овқатланишимизни тушунтиради. Уйқу етарли бўлмаганда очлик гормони - грелин кўп миқдорда ишлаб чиқарилади. Бу ўз навбатида бизда юқори калорияли овқатлар ва нон каби оддий углеводларни истеъмол қилишга иштиёқ уйғотади.

6.    Биз катта қарорларни қабул қиламиз

Агар сиз иккита вариант ўртасида иккиланаётган бўлсангиз – тўйиб ухланг. Уйқу пайтида бизнинг миямиз мураккаб муаммоларни қайта ишлайди. Уйғонганингизда, тўғри қарорни қабул қилиш осонроқ бўлади.

7.    Бизнинг ижодий потенциалимиз ўсиб боради
Беркли шаҳридаги Калифорния университети олимлари таъкидлашича инсон уйқу пайтида бош мия маълумотларнинг узоқ ассоциацияларини қабул қилади. Кун давомида биз уларни сезмаймиз. Уйқудан кейин ижодий (креатив) ечимлар 33% холатда кўпроқ топилади.

www.gepamed.uz