ЛЕЙКОЦИТЛАР ҚАЧОН КАМАЯДИ ВА УНИ ҚАНДАЙ КЎТАРИШ МУМКИН?

ЛЕЙКОЦИТЛАР ҚАЧОН КАМАЯДИ ВА УНИ ҚАНДАЙ КЎТАРИШ МУМКИН?

Қонда лейкоцитлар миқдорини камайиши организмнинг химоя функциясини пасайишига олиб келади. Қуйида қондаги лейкоцитлар миқдорини қандай қилиб ошириш кераклиги хақида ёзилади.

Лейкоцитлар камайиши сабаблари
Лейкоцитлар – организмнинг химоя вазифасини бажарувчи оқ қон таначалари хисобланади. Бу хужайралар хам ташқи патоген агентлар, хам ички (организмда хосил бўладиган) агентларни ўлдириш хусусиятига эга. Лейкоцитлар томонидан патоген материалларни хазм қилиш жараёни – фагоцитоз деб аталади.


Катта ёшдаги инсонларда 1 литр қонда 4-9*109 та лейкоцит мавжуд. Лейкоцитлар миқдорини аниқлаш эрталабда оч қоринга бармоқдан қон олиш орқали амалга оширилади. Лейкоцитларнинг бир нечта турлари фарқланиб, уларнинг сони лейкоцитар формула ёрдамида саналади. Янги туғилган чақалоқларда лейкоцитлар миқдори одатдагидан 3-4 баробар ортиши мумкин.


Қонда лейкоцитлар миқдорининг баланд (нормани чегарасида) бўлиши организмнинг химоя кучлари ва иммун тизими етарли эканини билдиради. Лейкоцитлар нафақат вирус ва бактериялардан химоялайди, балки тўқималарни хам тиклаш хусусиятига эга.
Қонда лейкоцитлар миқдорининг камлиги организмда вирусли инфекция мавжудлиги ёки онкологик касаллик борлигини англатади. Ушбу касалликлар даврида, кучли таъсир этувчи дори воситаларини ичиш хам лейкоцитлар миқдорини кескин тушириб юборади.
Лейкоцитларнинг камайиши бош кечирилган грипп, қорин тифи, вирусли гепатит, сепсис, қизамиқ, сувчечак, безгак, қилилча, эпидемик паротит, ревматоид артрит, буйрак етишмовчилиги ва ОИТС касалликлари натижаси бўлиши мумкин.
Лейкоцитлар миқдорининг кескин (3*109 та) дан камайиб кетиши лейкопения деб аталиб, у жигар циррози, сил касаллиги ёки радиация оқибатида ривожланади.


Даволовчи озиқланиш.
Лейкоцитлар миқдорини турли усуллар ёрдамида кўтариш мумкин. Аммо бунинг энг эффектив йўлидан бири пархез хисобланади. Махсус дорилар қабул қилиш албатта тегишли пархез билан бирга кечиши керак.
Бу пархез врачлар томонидан белгиланиб, асосан оқсил ва витаминларга, айниқса аскорбин ва фолиев кислота тутувчи махсулотлар буюрилади. Шунингдек холин ва лизин аминокислотасига бой махсулотларни кўп истеъмол қилиш керак. Жумладан:
•    Гречка, сули, хом сабзавотлар, ошкўклар, янги мевалар ва ер (реза) мевалар лейкоцитларни оширади.
•    Қизил рангли сабзавот ва мевалар, айниқса анор.
•    Қизилча шарбати (нафақат лейкоцитларни кўтаради, балки саратонни олдини олади хам).
•    Ёнғоқ, товуқ тухуми, балиқ махсулотлари, қизил икра, қизил вино.
•    Кунига 8 стакандан кам сув ичмаслик
•    Гўшт ва хайвон ёғларини чегаралаган маъқул.

Химиотерапиядан кейин лейкоцитлар миқдорини қандай қилиб ошириш мумкин?
Химиотерапия – бу онкологик муаммоси бор беморларда буюриладиган мухим муолажа бўлиб, лейкоцитлар миқдорининг кескин тушиши унинг энг асосий ножўя таъсири хисобланади. Одатда химиотерапиядан кейин врачлар махсус препаратлар буюриб, улар бир томондан лейкоцитлар хаёти давомийлигини оширса, иккинчи томондан уларнинг ривожланиш ва суяк кўмигидан чиқиш жараёнини тезлатади. Бу препаратларга метилурацил, лейкоген, ленограстим, лейкомакс, нейпоген, филграстим ва бошқалар киради.

© www.gepamed.uz