ГЕПАТИТ D – БУ ҚАНДАЙ МАХЛУҚ.

ГЕПАТИТ D – БУ ҚАНДАЙ МАХЛУҚ.

Гепатит D – бу дельта вирус томонидан чақириладиган жигарнинг зарарланиши ва интоксикация белгилари билан намоён бўладиган касаллик хисобланади. Гепатит D - мавжуд бўлган барча жигарнинг диффуз касалликлари ичида энг оғири хисобланиб, жигар циррози билан асоратланиш жараёнини ўртача 10 йилга тезлатади.

Гепатит вирусларининг барча турлари нафақат жигарда балки бошқа ички аъзоларда (ўт пуфаги, ошқозон ости бези, талоқ, юрак, буйрак, ўпка ва хаказо) кўпайиш хусусиятилаг эга. Гепатит D вируси репликацияси (кўпайиши) эса фақат жигарда ва фақат гепатит В вируси мавжуд бўлгандагина амалга ошади. Статистика бўйича 5 фоиз HbsAg ташувчилар қонида дельта вирус хам аниқланади. Хозирда дунёда 15 миллион киши дельта вирус билан зарарланган.   

Дельта-инфекция икки хил шаклда намоён бўлади:
Коинфекция – дельта вирус ва гепатит В вируси организмга бир пайтда тушади, ўткир кечади.
Суперинфекция – дельта вирус илгари гепатит В вируси билан оғриб ўтган бемор организмга юқади.   

Юқиш йўллари.
Дельта инфекция билан зарарланиш вируснинг қонга тушиши натижасида (парентерал йўл) амалга ошади. Бу қуйидаги холатларда юз бериши мумкин:
•    Вена ичи инъекцияларида (наркоманлар);
•    Қон ва унинг ўрнини босувчилар қуйилганда;
•    Эндоскопик ва инвазив муолажаларда;
•    Жаррохлик операцияларида;
•    Стоматологик муолажаларда;
•    Гемодиализ натижасида;
•    Жинсий йўл билан;
•    Гигиена буюмлари орқали (бритва, маникюр буюмлари, тиш чўткаси)
•    Пирсинг, татуировка;
•    Вертикал йўл (туғиш пайтида онадан болага).

Гепатит D белгилари.

Гепатит D ўткир ва хроник кечиши мумкин. Хроник кечганда узоқ вақтгача клиник белгилари намоён бўлмайди. Ўткир кечганда беморларда қуйидаги шикоятлар кузатилади:
•    бўшашиш;
•    тез толиқиш;
•    иштахасизлик;
•    тана вазнини тушиши;
•    кўнгил айниши ва қайт қилиш;
•    ўнг қовурға остида оғирлик;
•    мускул ва бўғимларда оғриқ;
•    тана харорати ортиши.

Шу шикоятлари билан беморлар турли мутахассисликлар томонидан даволаниб юради. Кўп холларда жигар етишмовчилиги белгилари: асцит, тери ва шиллиқ қаватларнинг сарғайиши, оёқлар шиши, терида кўкаришлар пайдо бўлиши, бурун ва милклар қонаши каби белгилар пайдо бўлгандагина – умид билан гепатолог хузурига келади.

Гепатит D ташхисини қўйиш учун қуйидаги текшириш усуллари ўтказилади:

•    қоннинг клиник ва биохимик тахлили;
•    қоннинг иммунофермент тахлили;
•    фибротестлар;
•    эластография ва эластометрия;
•    кенгайтирилган вирусологик текширув: гепатит В ва D вирусларига
•    қорин бўдлиғини ультратовушли текшириш;
•    ФГДС – ошқозон ичакка шланка ютиш.

Ўз вақтида қўйилган ташхис ва белгиланган даво касалликнинг кучайишини олдини олади, беморнинг хаёти сифати яхшиланиши ва давомийлигини узайишига сабаб бўлади.


© www.gepamed.uz